Ι.Κ.Α :Διμερείς Συμφωνίες Κοινωνικής Ασφάλειας
Η χώρα μας έχει συνάψει διμερείς Συμβάσεις/Συμφωνίες κοινωνικής ασφάλειας με αρκετές χώρες για την προστασία και διασφάλιση των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων των εκεί Ελλήνων μεταναστών και των επαναπατριζόμενων από τις χώρες αυτές.
1. Ποια είναι τα κράτη, με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Διμερείς Συμφωνίες Κοινωνικής Ασφάλειας;
Τα κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Συμφωνίες Κ.Α. είναι τα εξής:
o ΚΑΝΑΔΑΣ, ΚΕΜΠΕΚ, ΗΠΑ, Ν. ΖΗΛΑΝΔΙΑ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ, ΒΡΑΖΙΛΙΑ, ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ, ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ (Διμερείς Συμβάσεις “κλασικού τύπου”)
o ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΛΙΒΥΗ (Διμερείς Συμβάσεις “ειδικού τύπου”)
o ΣΥΡΙΑ (Διμερής Σύμβαση μόνο για θέματα εφαρμοστέας νομοθεσίας)
o ΟΝΤΑΡΙΟ (Διμερής Σύμβαση μόνο για θέματα παροχών ασθενείας για εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες)
2. Πώς μπορώ να ενημερωθώ για το περιεχόμενο των Διμερών Διεθνών Συμβάσεων Κοινωνικής Ασφάλειας;
Τα κείμενα των Διμερών Συμβάσεων έχουν δημοσιευτεί στα ακόλουθα ΦΕΚ:
α/α ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
1 ΕΛΛΑΔΑ-ΑΙΓΥΠΤΟΣ Ν.1595/86 (ΦΕΚ 66/19.05.86 τ.Α)
2 ΕΛΛΑΔΑ-ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ Ν.1602/86 (ΦΕΚ 79/18.06.86 τ.Α)
3 ΕΛΛΑΔΑ-ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Ν.3677/08 (ΦΕΚ 140/11.07.08 τ.Α)
4 ΕΛΛΑΔΑ-ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ Ν.2259/94 (ΦΕΚ 203/05.12.94 τ.Α)
5 ΕΛΛΑΔΑ-ΒΡΑΖΙΛΙΑ Ν.1553/85 (ΦΕΚ 98/24.05.85 τ.Α)
6 ΕΛΛΑΔΑ-Η.Π.Α. Ν.2186/94 (ΦΕΚ15/08.02.94 τ.Α)
7 ΕΛΛΑΔΑ-ΚΑΝΑΔΑΣ Ν.1318/83 (ΦΕΚ 4/11.01.83 τ.Α)
ΕΛΛΑΔΑ-ΚΑΝΑΔΑΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ Ν.2492/97 (ΦΕΚ 83/16.05.97 τ.A)
8 ΕΛΛΑΔΑ-ΚΕΜΠΕΚ Ν.1317/83 (ΦΕΚ 4/11.01.83 τ.Α)
ΕΛΛΑΔΑ-ΚΕΜΠΕΚ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ Ν.1588/86 (ΦΕΚ 38/03.04.86 τ.Α)
ΕΛΛΑΔΑ-ΚΕΜΠΕΚ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ Ν.3476/06 (ΦΕΚ149/19.07.06 τ.Α)
9 ΕΛΛΑΔΑ-ΛΙΒΥΗ Ν.976/79 (ΦΕΚ 161/17.07.79 τ.Α)
ΕΛΛΑΔΑ-ΛΙΒΥΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ Ν.1909/90 (ΦΕΚ 163/30.11.90 τ.Α)
10 ΕΛΛΑΔΑ-ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ Ν.2185/94 (ΦΕΚ 14/08.02.94 τ.Α)
11 ΕΛΛΑΔΑ-ΟΝΤΑΡΙΟ Ν.1550/85 (ΦΕΚ 96/23.05.85 τ.Α)
12 ΕΛΛΑΔΑ-ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ Ν.2258/94 (ΦΕΚ 202/05.12.94 τ.Α)
13 ΕΛΛΑΔΑ-ΣΥΡΙΑ Ν.2922/01 (ΦΕΚ 135/27.06.01 τ.Α)
Ωστόσο στην ενότητα της Διεύθυνσης Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων μπορείτε επίσης να βρείτε τόσο τους Νόμους όσο και τις κύριες οδηγίες, που έχουν δοθεί από πλευράς ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αναφορικά με την εφαρμογή των ανωτέρω Συμβάσεων.
3. Τι προβλέπουν οι Διμερείς Συμφωνίες Κοινωνικής Ασφάλειας “κλασικού τύπου”;
Οι Διμερείς Συμβάσεις Κ.Α. “κλασικού τύπου” εξασφαλίζουν τα δικαιώματα όσων έχουν πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης στα αντισυμβαλλόμενα κράτη.
Συγκεκριμένα, καλύπτουν θέματα υπαγωγής στην ασφάλιση (π.χ. αποσπάσεις) και προβλέπουν τον συνυπολογισμό του χρόνου ασφάλισης του αντισυμβαλλόμενου Κράτους με τον ελληνικό χρόνο ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή επιζώντων.Ειδικά η Σύμβαση Κ.Α. με την Αυστραλία προβλέπει τον συνυπολογισμό του χρόνου του αντισυμβαλλόμενου κράτους μόνο για σύνταξη γήρατος.
4. Τι προβλέπουν οι Διμερείς Συμφωνίες Κ.Α. “ειδικού τύπου” (Αίγυπτος – Λιβύη);
Οι Διμερείς Συμφωνίες Κ.Α. “ειδικού τύπου” προβλέπουν τη μεταφορά των ασφαλιστικών εισφορών από τη χώρα εργασίας στη χώρα μόνιμης διαμονής μετά από αίτηση του ασφαλισμένου.
Για κατοίκους Ελλάδος η σχετική αίτηση υποβάλλεται στο Τμήμα Μητρώου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ του τόπου κατοικίας του ενδιαφερόμενου.
Ειδικά για την περιοχή Αθηνών-Πειραιώς οι αιτήσεις υποβάλλονται στο Περ/κό Υποκ/μα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Αθηνών – Αγησιλάου 48 – 104 36 Αθήνα.
Για κατοίκους εξωτερικού η αίτηση υποβάλλεται στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα της αλλοδαπής.
5. Τι δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλω για τη μεταφορά των ασφαλιστικών μου εισφορών σύμφωνα με τις Διμερείς Συμβάσεις “ειδικού τύπου”;
5.α. Απαραίτητα δικαιολογητικά για τη μεταφορά εισφορών από τη Λιβύη:
Για όσους εργάσθηκαν στη Λιβύη πριν την 01.06.1981
α) Αριθμός κοινωνικής ασφάλισης ΙΝΑS καθώς και φωτοαντίγραφο της ασφαλιστικής κάρτας ΙΝAS.
β) Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του διαβατηρίου, από το οποίο να προκύπτει η οριστική άδεια εξόδου από τη Λιβύη.
Για όσους εργάσθηκαν στη Λιβύη μετά την 01.06.1981
α) Αριθμός κοινωνικής ασφάλισης ΙΝΑS καθώς και φωτοαντίγραφο της ασφαλιστικής κάρτας ΙΝAS.
β) Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του διαβατηρίου, από το οποίο να προκύπτει η οριστική άδεια εξόδου από τη Λιβύη.
γ) Συμβόλαιο εργασίας (το οποίο να έχει σφραγισθεί από το Λιβυκό Γραφείο Εργασίας) και Βεβαίωση ασφαλιστικού Ταμείου για καταβολή των εισφορών ή μισθολογική κατάσταση επικυρωμένη από την εργοδότρια Εταιρεία ΚΑΙ τον Λιβυκό ασφαλιστικό φορέα.
Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά χρειάζεται να συνοδεύονται από επίσημη μετάφραση εφόσον είναι στην αραβική γλώσσα.
5.β. Απαραίτητα δικαιολογητικά για τη μεταφορά εισφορών από την Αίγυπτο:
Όλα τα δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν την απασχόληση στην Αίγυπτο.
5.γ. Απαραίτητα δικαιολογητικά για τη μεταφορά εισφορών από την Ελλάδα:
Όλα τα πρωτότυπα ασφαλιστικά βιβλιάρια του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
6. Είμαι κάτοικος εξωτερικού (σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Κ.Α.). Πώς μπορώ να ξέρω αν δικαιούμαι σύνταξη από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ;
Δεν είναι εφικτό να δοθεί μια ενιαία απάντηση.
Πάντως, απαραίτητη προϋπόθεση για να τεθεί σε εφαρμογή μία Διμερής Συμφωνία Κ.Α. από πλευράς ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι να έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 300 ημέρες στην ασφάλισή του.
Σε κάθε περίπτωση, για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λαμβάνεται υπόψη η ηλικία και ο συνολικός χρόνος ασφάλισης (ελληνικός και ξένος).
7. Είμαι κάτοικος εξωτερικού (σε χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση Κ.Α.). Πού μπορώ να υποβάλω αίτηση για ελληνική σύνταξη;
Η αίτηση υποβάλλεται στον ασφαλιστικό φορέα της χώρας, που κατοικείτε μόνιμα (π.χ. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, ΗΠΑ, ΚΑΝΑΔΑ κλπ). Στη συνέχεια το αίτημα διαβιβάζεται από τον ξένο ασφαλιστικό φορέα στη Διεύθυνση Διεθνών Ασφαλιστικών Σχέσεων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η οποία αποστέλλει τον σχετικό φάκελο στην αρμόδια Υπηρεσία προς επεξεργασία.
Σημειώνεται ότι για την εξέταση της αίτησης απαιτούνται τα πρωτότυπα ασφαλιστικά βιβλιάρια. Σε περίπτωση απώλειας των ασφαλιστικών βιβλιαρίων συμπληρώνεται από τον ασφαλισμένο – κατά την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση από ελληνικής πλευράς – Υπεύθυνη Δήλωση Απώλειας Ασφαλιστικών Βιβλιαρίων με λεπτομερή αναφορά σε ονόματα εργοδοτών και χρονικά διαστήματα απασχόλησης.
8. Είμαι κάτοικος Ελλάδος και έχω εργαστεί σε χώρα με την οποία μας συνδέει Διμερής Σύμβαση. Πού μπορώ να υποβάλω αίτηση για σύνταξη;
Η αίτηση υποβάλλεται κατά κανόνα στο Υποκατάστημα του τόπου κατοικίας του ενδιαφερόμενου και στη συνέχεια διαβιβάζεται στο κατά περίπτωση αρμόδιο Περιφερειακό Υποκατάστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Ειδικά για τους κατοίκους ευρύτερης περιοχής Αθήνας-Πειραιά αρμόδιο είναι το Περιφερειακό Υποκατάστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Συντάξεων Αθηνών – Νικηφόρου 14 – 104 37 – Αθήνα.
Από 15.10.12 υπάρχει επίσης η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης (σχετικές πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα www.ika.gr).
9. Πώς μπορώ να ενημερωθώ για το χρόνο ασφάλισης, που έχω πραγματοποιήσει σε αντισυμβαλλόμενο κράτος;
Αίτηση για διαπίστωση χρόνου ασφάλισης σε κράτος, με το οποίο μας συνδέει Διμερής Σύμβαση, υποβάλλεται στο Τμήμα Μητρώου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της περιοχής σας.
Απαραίτητα δικαιολογητικά είναι:
α) φωτοαντίγραφο εγγράφου από το οποίο να προκύπτει ο ασφαλιστικός αριθμός της χώρας εργασίας
β) φωτοαντίγραφο του δελτίου ταυτότητας
γ) (επιπλέον, ειδικά για την Αυστραλία: συμπλήρωση του εντύπου ΑUS 193 “Αίτημα για πληροφορίες”).
10. Τι προβλέπεται για τον εργαζόμενο που αποσπάται από τον εργοδότη του σε κράτος, με το οποίο έχει συναφθεί Διμερής Συμφωνία;
Στα πλαίσια εφαρμογής των Διμερών Συμβάσεων εξασφαλίζεται η δυνατότητα καταβολής εισφορών από εργαζομένους και εργοδότες σε ένα μόνο Κράτος.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το πρόσωπο, το οποίο απασχολείται ως μισθωτός σε επιχείρηση με έδρα στο ένα κράτος και αποστέλλεται για εκτέλεση εργασίας σε αντισυμβαλλόμενο κράτος, για λογαριασμό του ίδιου εργοδότη, μπορεί να εξακολουθήσει να υπάγεται στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας προέλευσης.
Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η αποστολή πιστοποιητικού ασφαλιστικής κάλυψης από τον ασφαλιστικό φορέα της χώρας όπου εδρεύει η επιχείρηση.
11. Πρόκειται να ταξιδέψω σε κράτος, με το οποίο μας συνδέει Διμερής Σύμβαση. Θα έχω ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο κράτος που θα επισκεφθώ;
Κατά κανόνα οι Διμερείς Συμβάσεις Κ.Α. δεν καλύπτουν θέματα παροχών ασθενείας.
12. Είμαι ασφαλισμένος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και πρόκειται να φύγω από την Ελλάδα με σκοπό την εργασία ή σπουδές στο Κεμπέκ του Καναδά. Τι πρέπει να κάνω;
Εφόσον έχετε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, θα πρέπει να προμηθευτείτε το έντυπο GR/QUE 5 ή GR/QUE6 αντίστοιχα από το Τμήμα Μητρώου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της περιοχής τους και να το καταθέσετε στη συνέχεια στον ασφαλιστικό φορέα κλάδου ασθενείας του Κεμπέκ.
13. Είμαι συνταξιούχος μόνο από το εξωτερικό και επιστρέφω στην Ελλάδα για μόνιμη εγκατάσταση. Πώς μπορώ να έχω ιατροφαρμακευτική περίθαλψη;
Οι συνταξιούχοι ξένου ασφαλιστικού φορέα (Έλληνες ή ομογενείς ή υπήκοοι κρατών με τα οποία μας συνδέει Διμερής Συμφωνία Κ.Α.), οι οποίοι έρχονται στην Ελλάδα για μόνιμη εγκατάσταση και οι οποίοι δε λαμβάνουν σύνταξη από την Ελλάδα, έχουν δικαίωμα να ασφαλιστούν προαιρετικά στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για παροχές ασθενείας σε είδος, καταβάλλοντας μηνιαία εισφορά ίση προς το 8,5% του ποσού της ξένης σύνταξης (λαμβανομένων υπόψη των όσων προβλέπονται σχετικά με το ύψος των ελαχίστων εισφορών).
14. Είμαι συνταξιούχος ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κάτοικος εξωτερικού, και έχει διακοπεί η σύνταξή μου. Τι πρέπει να κάνω;
Επιβεβαιώστε ότι έχετε στείλει έγκαιρα το Πιστοποιητικό Ζωής, που απαιτείται κάθε χρόνο στο αρμόδιο Υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πληρωμής της σύνταξής σας.
Αν η σύνταξή σας εμβάζεται στο εξωτερικό, αρμόδιο για την πληρωμή σας είναι το ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΑΘΗΝΩΝ, Υποδιεύθυνση Πληρωμών Συντάξεων, Αγησιλάου 48 – 104 36 Αθήνα.
