Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας (EE) 2016/881 και άλλες διατάξεις
Στις 20 Ιουλίου 2017, κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) 2016/881 και άλλες διατάξεις» το οποίο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της φορολογίας.
Οι κυριότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου τροποποιούν τις διατάξεις των άρθρων των Ν.4170/2013 και Ν. 4474/2017 που αφορούν το πεδίο εφαρμογής και τις προϋποθέσεις της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληροφοριών με την Έκθεση Ανά Χώρα («the Country-by-Country (CbC) report») για φορολογικά έτη που αρχίζουν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2016 και συνοψίζονται ως εξής:
- Εφαρμογή των διατάξεων για την Έκθεση Ανά Χώρα
Σύμφωνα με τη Δράση 13 για τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και την μεταφορά κερδών (Base Erosion Profit Shifting) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η νέα τυποποιημένη τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών βασίζεται σε τρείς πυλώνες, την Έκθεση Ανά Χώρα, τον Βασικό Φάκελο και τον Ελληνικό Φάκελο. Με το νομοσχέδιο εισάγεται, πλέον, στην ελληνική νομοθεσία η υποχρέωση προετοιμασίας και υποβολής της Έκθεσης Ανά Χώρα.
Οι υποχρεώσεις για την Έκθεση Ανά Χώρα είναι γενικότερα ευθυγραμμισμένες με τις σχετικές οδηγίες του ΟΟΣΑ από το πακέτο εφαρμογής.
Η Έκθεση Ανά Χώρα εφαρμόζεται σε νομικές οντότητες φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, που είναι μέλη κάποιου Ομίλου Πολυεθνικών Επιχειρήσεων (Όμιλος ΠΕ), με συνολικά ενοποιημένα έσοδα άνω των €750 εκατομμυρίων, κατά το φορολογικό έτος που προηγείται του φορολογικού έτους στο οποίο αναφέρεται η Έκθεση Ανά Χώρα.
Αν η Τελική Μητρική Οντότητα (ΤΜΟ) του Ομίλου ΠΕ είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας και είναι υποκείμενη στις υποχρεώσεις της Έκθεσης Ανά Χώρα, η εν λόγω οντότητα είναι υπόχρεη στην υποβολή της εν λόγω Έκθεσης στις φορολογικές αρχές εντός 12 μηνών από την τελευταία ημέρα του φορολογικού έτους στο οποίο αναφέρεται.
Η υποβληθείσα Έκθεση Ανά Χώρα θα ανταλλάσσεται αυτομάτως μεταξύ των φορολογικών αρχών στις οποίες η οντότητα του Ομίλου ΠΕ δραστηριοποιείται και με τις οποίες η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση ανταλλαγής πληροφοριών εντός 15 μηνών από την τελευταία ημέρα του φορολογικού έτους στο οποίο αναφέρεται.
Ωστόσο, έχει δοθεί παράταση για το πρώτο φορολογικό έτος που αρχίζει την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2016, με αποτέλεσμα οι Εκθέσεις Ανά Χώρα να μπορούν να ανταλλαχθούν εντός 18 μηνών από την τελευταία ημέρα του φορολογικού έτους.
Μια οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας και δεν αποτελεί την ΤΜΟ του Ομίλου ΠΕ, θα έχει την υποχρέωση να προβεί στην υποβολή Έκθεσης Ανά Χώρα στην Ελλάδα εφόσον συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
Η χώρα στην οποία είναι φορολογικός κάτοικος η ΤΜΟ δεν έχει υιοθετήσει την υποχρέωση για την υποβολή Έκθεσης Ανά Χώρα.
- Η χώρα της οποίας είναι φορολογικός κάτοικος η ΤΜΟ δεν έχει προβεί στη σύναψη της ισχύουσας Ειδικής Συμφωνίας Αρμοδίων Αρχών, με την οποία απαιτείται η αυτόματη ανταλλαγή των Εκθέσεων Ανά Χώρα, με την Ελλάδα.
Η χώρα της οποίας είναι φορολογικός κάτοικος η ΤΜΟ έχει επιδείξει συστημική αδυναμία συμμόρφωσης με την υποβολή της Έκθεσης Ανά Χώρα.
Στην περίπτωση που ο Όμιλος ΠΕ έχει πολλές οντότητες φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας και συντρέχουν μία ή περισσότερες από τις ανωτέρω περιπτώσεις, ο Όμιλος ΠΕ δύναται να αναθέσει σε μία από τις εν λόγω οντότητες την υποβολή της Έκθεσης Ανά Χώρα.
Τα ακόλουθα στοιχεία πρέπει να περιλαμβάνονται στην Έκθεση Ανά Χώρα για κάθε φορολογική αρχή που δραστηριοποιείται ο Όμιλος ΠΕ:
- Έσοδα (για συνδεδεμένα και μη συνδεδεμένα μέρη).
- Κέρδη (ζημίες) προ φόρου εισοδήματος.
- Καταβληθείς φόρος εισοδήματος (σε ταμειακή βάση).
- Οφειλόμενος φόρος εισοδήματος για το τρέχον έτος.
- Μετοχικό Κεφάλαιο.
- Συσσωρευμένα κέρδη.
- Αριθμός Εργαζομένων.
- Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία εκτός από ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα.
Περιγραφή της κάθε οντότητας του Ομίλου ΠΕ, προσδιορίζοντας την αρχή της οποίας είναι φορολογικός κάτοικος η οντότητα του Ομίλου, και σε περίπτωση
- διαφοροποίησης, τη δικαιοδοσία υπό του νόμους της οποίας η οντότητα του Ομίλου έχει συσταθεί, καθώς και τη φύση της κύριας επιχειρηματικής δραστηριότητας ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της οντότητας του Ομίλου.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει υπόδειγμα της Έκθεσης Ανά Χώρα, ενώ λεπτομέρειες σχετικά με τις διαδικασίες και τις υποχρεώσεις που αφορούν στην υποβολή των Εκθέσεων Ανά Χώρα και κάθε άλλο συναφές ζήτημα θα καθοριστούν με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Σκοπός της Έκθεσης Ανά Χώρα αποτελεί η παροχή της δυνατότητας αξιολόγησης των σημαντικών κινδύνων σε σχέση με τις ενδοομιλικές τιμολογήσεις και άλλων κινδύνων που σχετίζονται με τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και την μεταφορά κερδών.
Επίσης, η Έκθεση ανά Χώρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να αξιολογηθεί ο κίνδυνος της μη συμμόρφωσης των μελών του Ομίλου ΠΕ με τους εφαρμοστέους κανόνες για τις τιμές ενδοομιλικών συναλλαγών, και κατά περίπτωση για σκοπούς οικονομικής και στατιστικής ανάλυσης. Τέλος, το νομοσχέδιο ορίζει ότι η Έκθεση Ανά Χώρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον φορολογικό έλεγχο για τον καταλογισμό λογιστικής διαφοράς στο πλαίσιο των ενδοομιλικών τιμολογήσεων.
Η τελευταία αυτή διάταξη φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τις σχετικές Οδηγίες του Άρθρου 13, της Δράσης 13 για τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μεταφορά κερδών, η οποία ορίζει με σαφήνεια ότι ο σκοπός της Έκθεσης Ανά Χώρα είναι να παρέχει πληροφορίες στις φορολογικές αρχές προκειμένου να προχωρήσουν στην αξιολόγηση των κινδύνων σε σχέση με τις ενδοομιλικές τιμολογήσεις και όχι να προβαίνουν στη διενέργεια διορθώσεων βασιζόμενοι αποκλειστικά στο περιεχόμενο της Έκθεσης Ανά Χώρα.
Κυρώσεις μη συμμόρφωσης με την υποχρέωση υποβολής Έκθεσης Ανά Χώρα
Σε περίπτωση μη υποβολής της Έκθεσης Ανά Χώρα επιβάλλεται πρόστιμο €10.000. Για την εκπρόθεσμη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς Έκθεσης Ανά Χώρα επιβάλλεται πρόστιμο €5.000.
Γνωστοποίηση
Περαιτέρω, στις διατάξεις του νομοσχεδίου ορίζεται ότι η οντότητα μέλος του Ομίλου ΠΕ, η οποία έχει τη φορολογική της κατοικία στην Ελλάδα, έχει την υποχρέωση να ενημερώσει τις αρμόδιες ελληνικές φορολογικές αρχές, σχετικά με την οντότητα του Ομίλου ΠΕ που είναι υπεύθυνη να προβεί στην υποβολή της Έκθεσης Ανά Χώρα, μέχρι την τελευταία μέρα του φορολογικού έτους που αναφέρεται η Έκθεση Ανά Χώρα. Ωστόσο, ειδικά για το πρώτο έτος εφαρμογής, η προθεσμία αυτής της ενημέρωσης παρατείνεται έως την τελευταία ημέρα υποβολής της Έκθεσης Ανά Χώρα (π.χ. για Πολυεθνικές Επιχειρήσεις με φορολογικό έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2016, η πρώτη ενημέρωση θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2017, ήτοι 12 μήνες μετά την τελευταία ημέρα του φορολογικού έτους).