Οι έλεγχοι των εμβασμάτων (υπόθεση Χατζηγιάννη)
Χρειάστηκε να απαντήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας σε σειρά προδικαστικών ερωτημάτων (ΣτΕ 884/2016) προκειμένου να καταστεί επιτέλους σαφής σε όλους ο ορθός τρόπος ερμηνείας και εφαρμογής των διατάξεων:
α) των εδαφίων α΄ και β΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 21 του ν. 2238/1994 για παλαιότερες χρήσεις
και
β) του άρθρου 48 ΚΦΕ πριν και μετά την προσθήκη του εδαφίου β΄ στην παράγραφο 3 -με το άρθρο 15 παρ. 3 του ν. 3888/2010 τα οποία σε συνδυασμό με τις διατάξεις του Ν 4174/2013 (άρθρα 14 παρ. 1, 15 παρ. 3 και 27 παρ. 1) καθορίζουν το αποδεκτό πλαίσιο ελέγχου δηλωθέντων ή μη δηλωθέντων φορολογητέων (ή μη) εισοδημάτων όπως αυτά προκύπτουν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρεί ο εκάστοτε ελεγχόμενος.
Έτσι λοιπόν ο πίνακας ανάλωσης κεφαλαίου συμπληρώνεται ορθά μόνο εφόσον εξακριβωθεί πως:
– το ποσό τραπεζικού λογαριασμού που τροφοδότησε έμβασμα και λογίζεται ως φορολογητέο εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα του δικαιούχου του λογαριασμού φορολογείται ως εισόδημα της διαχειριστικής περιόδου κατά την οποία προκύπτει ότι εισήχθη το ποσό αυτό στην περιουσία του δικαιούχου του λογαριασμού, δηλαδή ο έλεγχος πρέπει εφεξής να εστιάσει στον χρόνο της κατάθεσης του επίμαχου ποσού (ή, σε περίπτωση τμηματικής κατάθεσής του, στον χρόνο που κατατέθηκε καθένα από τα τμήματά του) στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου, μέσω του οποίου έγινε το έμβασμα. Αν προκύπτουν φορολογικές παραβάσεις σε άλλα πλην του εισοδήματος αντικείμενα, αυτές θα καταλογισθούν λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εκάστοτε διατάξεις περί παραγραφής όπως ερμηνεύτηκαν στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ 1623/2016.
– η μεταφορά (με έμβασμα) χρηματικού ποσού από τραπεζικό λογαριασμό του φορολογούμενου, στον οποίο δεν υπάρχει συνδικαιούχος, σε άλλο τραπεζικό λογαριασμό του ίδιου προσώπου δεν εν έχει προσαύξηση της περιουσίας του.
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: τα ανωτέρω εφαρμόζονται ΜΟΝΟ σε μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω εμβασμάτων. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος επικαλείται την ύπαρξη μετρητών το αντικείμενο απόδειξης είναι διαφορετικό και ποικίλει ανά περίπτωση. Τα περί ορθού ελέγχου εμβασμάτων που προέρχονται από τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο υπάρχουν συνδικαιούχοι έχουν σχεδόν εξαντληθεί στο Αρ.Πρ. ΔΕΑΦ Α’ 1144110 ΕΞ 2015/5.11.2015]
Όπως προκύπτει από το σκεπτικό 6 της με αριθμό απόφασης 2128/2016 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που δημοσιεύθηκε σήμερα στον κόμβο, ο προσφεύγων προσκομίζοντας πληθώρα αποδεικτικών στοιχείων απέδειξε το ουσία βάσιμο των ισχυρισμών του και δικαιώθηκε (ενδεικτικά αναφέρουμε βεβαιώσεις Τραπεζών περί τήρησης λογαριασμών, προθεσμιακών καταθέσεων, αποδεικτικά καταθέσεων ποσών τρίτων για συνήθεις αμοιβές, λήψη μερισμάτων-επιχειρηματικής αμοιβής ή μισθωμάτων, συνοδευόμενα από αντιλογισμό κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών και αιτιολογία κατάθεσης).
Σ Υ Ν Ο Ψ Ι Ζ Ο Ν Τ Α Σ:
Ο φορολογούμενος ΠΡΕΠΕΙ ν’ αποδείξει τον ακριβή χρόνο και τη νόμιμη αιτία της πρωτογενούς κατάθεσης, ότι δηλαδή η υπό έλεγχο αποστολή εμβασμάτων αφενός δεν προέρχεται από άγνωστη πηγή ή αιτία, αλλά από νόμιμη αιτία όπως για παράδειγμα από συλλογή καταθέσεων και αφετέρου πως η επαύξηση της περιουσίας του πιθανόν να επήλθε σε διαχειριστικές περιόδους προγενέστερες αυτών της αποστολής των εμβασμάτων.
NENA Π. ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ, Δικηγόρος
http://taxheaven.gr
