Συγχώνευση εταιρειών σύμφωνα με τον Ν. 2166/93
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις, τα πλεονεκτήματα καθώς και η διαδικασία συγχώνευσης ανωνύμων εταιρειών, βάσει των διατάξεων του Ν.2166/93.
Τα άρθρα 1 έως 5 του Ν.2166/93 εφαρμόζονται κυρίως σε περιπτώσεις μετατροπής ή συγχώνευσης επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής, οι οποίες είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, σε ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία ή εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, σε απορροφήσεις επιχειρήσεων, ανεξαρτήτου μορφής, από υφιστάμενη ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία ή εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, σε διασπάσεις ανωνύμων εταιρειών οι οποίες απορροφούνται από υφιστάμενες ανώνυμες εταιρείες και σε εισφορά κλάδου από λειτουργούσα επιχείρηση σε άλλη λειτουργούσα επιχείρηση.
Οι φορολογικές απαλλαγές που παρέχει ο Ν.2166/1993 είναι οι εξής :
i) Απαλλαγή από τα τέλη χαρτοσήμου.
ii) Απαλλαγή από κάθε εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου.
iii) Απαλλαγή από τον φόρο μεταβιβάσεως ακινήτων: η απαλλαγή αυτή αφορά τα εισφερόμενα ακίνητα, τα οποία ανήκουν στην κυριότητα των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων κατά τον χρόνο που γίνεται ο μετασχηματισμός. Η απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης παρέχεται σε όλα τα ακίνητα που ανήκουν στις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις, ανεξάρτητα αν αυτά χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες τις επιχείρησης ή είναι εκμισθωμένα σε τρίτους κατά τον χρόνο του μετασχηματισμού.
iv) Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των μεταβιβαζομένων αυτοκινήτων: κατά τη μεταβίβαση αυτοκινήτων από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις στη νέα εταιρεία δεν οφείλεται φόρος για τη μεταβίβαση αυτή.
v) Απαλλαγή από τον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου για το εισφερόμενο κεφάλαιο από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις. (Εννοείται ότι για τις τυχόν πραγματοποιούμενες κάθε είδους νέες εισφορές οφείλεται φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου.)
vi) Παρέχεται η δυνατότητα στις μετασχηματιζόμενες εταιρείες να ζητήσουν τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου. Οι Εκθέσεις Ελέγχου που θα συνταχθούν περιλαμβάνουν ειδικό κεφάλαιο με το ύψος της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Εφόσον οι εταιρείες δεν επιθυμούν τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου, η προαναφερόμενη λογιστική αξία προσδιορίζεται από ορκωτό ελεγκτή ή από την επιτροπή του άρθρου 9, του Ν.2190/20.
vii) Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, τα παρεχόμενα φορολογικά ευεργετήματα στις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις από τους αναπτυξιακούς νόμους ισχύουν και επί των προκυπτουσών κατά τα πιο πάνω νέων εταιρειών κατά το μέτρο που οι επιχειρήσεις δεν έκαναν χρήση των κινήτρων αυτών.
viii) Οι αφορολόγητες κρατήσεις από τα κέρδη ή τα ειδικά αφορολόγητα αποθεματικά από τα μη διανεμόμενα κέρδη, εφόσον μεταφέρονται και εμφανίζονται αυτούσια σε ειδικούς λογαριασμούς στη νέα εταιρεία, δεν υπόκεινται σε φορολογία κατά τον χρόνο του μετασχηματισμού.
Α. Προϋποθέσεις υπαγωγής στο Ν.2166/93
Για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.2166/93 πρέπει να υπάρχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
1) Οι μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις πρέπει να τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας.
2) Οι εταιρείες να έχουν συντάξει τουλάχιστον έναν ισολογισμό για δωδεκάμηνο διάστημα.
3) Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας που θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών μετασχηματισμού, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση Πολ.1106/11.4.2001, δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τριακοσίων χιλιάδων (300.000,00) ευρώ για Α.Ε. και των εκατόν σαράντα έξι χιλιάδων επτακοσίων τριάντα πέντε (146.735,14) ευρώ για ΕΠΕ.
Β. Διαδικασίες υπαγωγής στο Ν.2166/93
Για την ολοκλήρωση της συγχώνευσης πρέπει, παράλληλα για κάθε εταιρεία, να ακολουθηθούν τα παρακάτω βήματα, τα οποία παρατίθενται με χρονολογική σειρά:
1) Απόφαση από τη Γενική Συνέλευση της εταιρείας ή αν δεν είναι εφικτό, από το Διοικητικό της Συμβούλιο, για την αποδοχή του γεγονότος της συγχώνευσης με βάση το Ν.2166/93.
Η απόφαση αυτή πρέπει να ληφθεί με ημερομηνία προγενέστερη της ημερομηνίας σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού της εταιρείας.
2) Σύνταξη ισολογισμού μετασχηματισμού.
Ο ισολογισμός αυτός μπορεί να συμπίπτει με τον ισολογισμό τέλους χρήσης. Διαφορετικά συντάσσεται ισολογισμός μετασχηματισμού (εξωλογιστικά), αποκλειστικά για τις ανάγκες της συγχώνευσης.
3) Απόφαση και υπογραφή από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας «Σχεδίου Συμβάσεως Συγχωνεύσεως» (ΣΣΣ).
Το ΣΣΣ καταρτίζεται μετά την ολοκλήρωση των εργασιών ισολογισμού μετασχηματισμού και πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνει πληροφορίες για την επωνυμία, την έδρα, τον ΑΡΜΑΕ και τον ΑΡΓΕΜΗ των εταιρειών που συγχωνεύονται, τη σχέση ανταλλαγής των μετοχών, τις διατυπώσεις παράδοσης των νέων μετοχών που θα εκδοθούν κ.ά.
4) Σύνταξη από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας επεξηγηματικής έκθεσης, στην οποία θα αναλύονται οι λόγοι που επέβαλαν τη συγχώνευση από οικονομικής και νομικής άποψης. Στην παραπάνω έκθεση, πρέπει να αιτιολογείται και η σχέση ανταλλαγής των μετοχών, η οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2166/93 καθορίζεται ελεύθερα από τα όργανα των συγχωνευόμενων εταιρειών.
5) Υποβολή στη Νομαρχία, μέσω του ΓΕΜΗ, του Σχεδίου Σύμβασης Συγχώνευσης και της επεξηγηματικής έκθεσης.
Το Σχέδιο Σύμβασης Συγχώνευσης και η έκθεση του Δ.Σ. της εταιρείας υποβάλλονται στο ΓΕΜΗ, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας (ΦΕΚ & Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών), βάσει της παρ. 3, του άρθρου 69, του Ν. 2190/20.
Με το άρθρο 2, του ν. 4250/2014, από 01/01/2015, καταργήθηκε η υποχρέωση δημοσίευσης στο ΦΕΚ των ανακοινώσεων καταχώρισης στο ΓΕΜΗ.
6) Καταχώρηση του Σχεδίου Συμβάσεως Συγχωνεύσεως και της επεξηγηματικής έκθεσης στα Μητρώα Ανωνύμων Εταιρειών και δημοσίευσή του.
Το ΣΣΣ δημοσιεύεται σε ειδικό υποκατάλογο του διαδικτυακού τόπου του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), για περίοδο τουλάχιστον ενός (1) μηνός πριν από τη συνεδρίαση της Γ.Σ. και διατηρείται ως και τη λήξη της συνέλευσης (παρ. 3α, άρθρο 69, Ν.2190/20).
7) Δημοσίευση περίληψης του Σχεδίου Σύμβασης Συγχωνεύσεως σε ημερήσια οικονομική εφημερίδα.
Η περίληψη, που έχει συγκεκριμένο τύπο, πρέπει να δημοσιευτεί σε ημερήσια οικονομική εφημερίδα, μέσα σε δέκα (10) ημέρες από τη δημοσιοποίηση του ΣΣΣ στο ΓΕΜΗ (παρ. 1, άρθρο 70, Ν.2190/20).
Εάν όμως το ΣΣΣ έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΓΕΜΗ, τότε αντί για περίληψή του, δημοσιεύεται στην εφημερίδα, εντός της ίδιας προθεσμίας, ανακοίνωση η οποία αναφέρει ότι όλο το κείμενο του σχεδίου έχει δημοσιευθεί στον ειδικό υποκατάλογο του διαδικτυακού τόπου του ΓΕΜΗ, με αναφορά του χρόνου δημοσίευσης και της ηλεκτρονικής διεύθυνσης που παραμένει αναρτημένο.
8) Λήξη προθεσμίας κοινοποιήσεως αντιρρήσεων των πιστωτών.
Η προθεσμία αυτή λήγει μετά την παρέλευση είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της περίληψης ή της ανακοίνωσης ανάρτησης του Σχεδίου Σύμβασης Συγχώνευσης στην ημερήσια οικονομική εφημερίδα (παρ. 2, άρθρο 70, Ν.2190/20).
9) Υποβολή έκθεσης Ορκωτού Λογιστή για τη διαπίστωση της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.
Η έκθεση αυτή πρέπει να είναι στη διάθεση των μετόχων έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν από τη Γ.Σ. που θα αποφασίσει για τη συγχώνευση (παρ. 1, άρθρο 73, Ν.2190/20).
10) Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας για σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της με θέμα τη συγχώνευσή της.
11) Δημοσίευση της πρόσκλησης της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων στην ιστοσελίδα της εταιρείας και στο δικτυακό τόπο του ΓΕΜΗ.
12) Υποβολή στη Νομαρχία, ηλεκτρονικά μέσω του ΓΕΜΗ, των δικαιολογητικών συγκλήσεως της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας.
Η υποβολή των δικαιολογητικών γίνεται είκοσι (20) μέρες πριν από τη συνεδρίαση της Γ.Σ.
13) Σύγκληση και απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της εταιρείας για τη συγχώνευσή της.
Η Γ.Σ. των μετόχων πρέπει να συγκαλείται μετά τη λήξη της προθεσμίας διατύπωσης αντιρρήσεων από τους πιστωτές και έναν (1) μήνα από την αποστολή της έκθεσης του ορκωτού λογιστή στις εταιρείες.
14) Υπογραφή της συμβολαιογραφικής πράξης συγχώνευσης από τον εξουσιοδοτηθέντα εκπρόσωπο της εταιρείας (παρ. 1, άρθρο 74, Ν.2190/20).
15) Υποβολή στη Νομαρχία, μέσω ΓΕΜΗ, των πρακτικών της Γ.Σ. της εταιρείας και της Συμβολαιογραφικής Πράξης συγχώνευσης για έγκριση και καταχώρηση στο Μητρώο Α.Ε.
16) Έγκριση από την Νομαρχία τής συγχώνευσης των εταιρειών (παρ. 2, άρθρο 74, Ν.2190/20).
17) Δημοσιότητα της έγκρισης.
Η πράξη της έγκρισης του Νομάρχη καταχωρείται στα Μητρώα των συγχωνευομένων εταιρειών και δημοσιεύεται μέσω του ΓΕΜΗ για κάθε μία με τη μορφή ανακοίνωσης.
Από την ημερομηνία καταχώρησης στο Μητρώο Α.Ε., θεωρείται ότι η συγχώνευση έχει ολοκληρωθεί.
Γ. Ενέργειες μετά την έγκριση της συγχώνευσης
Ο μετασχηματισμός πραγματοποιείται με ενοποίηση των στοιχείων του Ενεργητικού και του Παθητικού των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, όπως αυτά εμφανίζονται στους ισολογισμούς μετασχηματισμού, τα στοιχεία των οποίων πιστοποιούνται, όπως προαναφέραμε, από Ορκωτό Ελεγκτή Λογιστή ή υπάλληλο της ΔΟΥ. Η ενοποίηση πραγματοποιείται με συνάθροιση των λογιστικών υπολοίπων των αντίστοιχων λογαριασμών, αφού συμψηφισθούν οι αμοιβαίες απαιτήσεις και υποχρεώσεις των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων.
Απαραίτητη είναι και η μεταβολή (διακοπή εργασιών) στο Μητρώο της αρμόδιας ΔΟΥ κάθε μετασχηματιζόμενης εταιρείας καθώς και της ΔΟΥ που ανήκει η νέα εταιρεία που θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης (έναρξη εργασιών, εγγραφή υποκαταστημάτων, κ.λπ.).
Όλες οι πράξεις που διενεργούνται από τις μετατρεπόμενες εταιρείες, μετά την ημερομηνία του Ισολογισμού Μετασχηματισμού και μέχρι την ημερομηνία καταχώρησης στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών της απόφασης έγκρισης της συγχώνευσης, καταχωρούνται στα βιβλία των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, θεωρούνται όμως ότι διενεργούνται για λογαριασμό της εταιρείας που θα προκύψει μετά την ολοκλήρωσή του. Τα ποσά των υπολοίπων του ισοζυγίου των λογαριασμών των μετατρεπόμενων εταιρειών μεταφέρονται με συγκεντρωτική εγγραφή στα βιβλία της νέας εταιρείας, με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης.
Δ. Συμψηφισμός ζημιών
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση και το γράμμα του Ν.4072/12, αλλά και την απόφαση του ΣτΕ 4344/84, προκειμένου να μεταφερθεί φορολογικά η ζημιά της συγχωνευόμενης εταιρείας στη νέα εταιρεία, θα πρέπει να διατηρείται η νομική της προσωπικότητα.
Ήτοι, σε περίπτωση απορρόφησης μιας εταιρείας, η ζημιά της απορροφώμενης δεν μεταφέρεται στη νέα εταιρεία επειδή η δραστηριότητά της δεν ασκείται πλέον από το ίδιο νομικό πρόσωπο. Η απορροφώσα ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα μεταφοράς της ζημιάς, αφού η νομική της προσωπικότητα συνεχίζει να υφίσταται.
Συνεπώς, κατά τη συγχώνευση δύο εταιρειών με τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας δεν προβλέπεται μεταφορά ζημιών των μετατρεπόμενων επιχειρήσεων. Ουσιαστικά όμως η ζημιά μειώνει την καθαρή θέση, κατά τον προσδιορισμό των στοιχείων του Ενεργητικού και Παθητικού των εταιρειών από τον ορκωτό ελεγκτή.
Προκειμένου να αποτυπωθούν παραστατικά οι προαναφερόμενες διαδικασίες κατά χρονολογική σειρά και να διευκολυνθούν πραγματικά οι αρμόδιοι των επιχειρήσεων, παραθέτουμε σχετικό πίνακα.
Κρίσιμες προθεσμίες που πρέπει να τηρηθούν:
✔ Δημοσίευση του ΣΣΣ σε ειδικό υποκατάλογο του διαδικτυακού τόπου του Γενικού Εμπορικού Μητρώου για περίοδο τουλάχιστον ενός (1) μηνός πριν από τη συνεδρίαση της Γ.Σ. και διατήρησή του ως τη λήξη της.
✔ Δημοσίευση της περίληψης του Σ.Σ.Σ. σε μια οικονομική εφημερίδα, εντός δέκα (10) ημερών από την ανάρτησή της στον διαδικτυακό τόπο του Γ.Ε.ΜΗ.
✔ Η προθεσμία κοινοποίησης αντιρρήσεων πιστωτών λήγει είκοσι (20) ημέρες από τη δημοσίευση τής περίληψης του Σ.Σ.Σ. σε μια οικονομική εφημερίδα.
✔ Για να συνεδριάσει η Γ.Σ., προκειμένου να εγκρίνει τη συγχώνευση, πρέπει να έχει περάσει ένας (1) μήνας από τη δημοσίευση της περίληψης του Σ.Σ.Σ. σε μια οικονομική εφημερίδα και ένας (1) μήνας από την αποστολή της έκθεσης του Ορκωτού Ελεγκτή στις εταιρείες που θα συγχωνευθούν.
✔ H Συμβολαιογραφική Πράξη Συγχώνευσης και τα Πρακτικά Γ.Σ. των μετόχων των συγχωνευόμενων εταιρειών, υποβάλλονται εντός είκοσι (20) ημερών στο Γ.Ε.ΜΗ. .
Πηγή : Ναυτεμπορική
