Σημαντικές αλλαγές στα εργασιακά με το νέο νόμο 4488/2017
Στις 13/09/2017 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ ο ν. 4488/2017 ο οποίος περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στα εργασιακά. Πολλά άρθρα του νόμου ισχύουν με την δημοσίευση ενώ για άλλα αναμένεται υπουργική απόφαση. Παραθέτουμε τις κυριότερες αλλαγές καθώς και την χρονική έναρξης εφαρμογής τους:
1. Αλλαγές που ισχύουν από 13/09/2017 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου)
a. Προβλέπεται η υποχρεωτική επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας ή άλλου αποδεικτικού της ταυτοπροσωπίας εγγράφου, από τους ευρισκόμενους στο χώρο εργασίας, εφόσον αυτό τους ζητηθεί κατά την διάρκεια ελέγχου από επιθεωρητές εργασίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Οι προβλεπόμενες κυρώσεις για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας επιβάλλονται (πέραν του εργοδότη που ισχύει) και σε οποιονδήποτε τρίτο αρνείται την είσοδο και πρόσβαση ή την παροχή στοιχείων ή πληροφοριών ή παρέχει ανακριβείς πληροφορίες ή στοιχεία κ.λπ. κατά τη διάρκεια ελέγχου (άρθρο 31).
ΠΡΟΤΑΣΗ NEPA LTD : ενημερώνουμε γραπτά όλους τους εργαζόμενους (και λαμβάνουμε ενυπόγραφη δήλωση τους για αυτό-υπογραφή εργαζόμενου) πως η επίδειξη της ταυτότητας σε περίπτωση ελέγχου είναι υποχρεωτική, και το πρόστιμο που θα βαρύνει την εταιρία σε περίπτωση μη επίδειξής της βαρύνει τον εργαζόμενο.
Ως εταιρία προτείνουμε, από την πρόσληψη κιόλας του εργαζόμενου να φυλάσσεται ως αρχείο στο φάκελο του η ταυτότητα του σε φωτοτυπία μαζί με όλα τα υπόλοιπα έγγραφά του. Με αυτόν τον τρόπο ακόμα και αν για κάποιο λόγο δεν επιδειχθεί η ταυτότητα υπάρχει πάντα το αποδεικτικό της στο χώρο εργασίας.
b. Σχετικά με παραβάσεις οι οποίες αφορούν άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων Επανακαθορίζονται οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις προσωρινής ή οριστικής διακοπής της λειτουργίας μιας επιχείρησης, ή εκμετάλλευσης ή τμήματός της ή στοιχείου του εξοπλισμού της, όταν κριθεί από τους διενεργούντες τον έλεγχο επιθεωρητές του ΣΕΠΕ. Ορίζονται, στο πλαίσιο των διοικητικών κυρώσεων για παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, οι περιπτώσεις για τις οποίες επιβάλλεται προσωρινή διακοπή της λειτουργίας συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας ή τμήματος ή τμημάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης, η διάρκεια αυτής και τα όργανα που την επιβάλλουν και την εκτελούν. Εάν η επιχείρηση μετά την προσωρινή διακοπή ή την επιβολή άλλων διοικητικών κυρώσεων εξακολουθεί να παρεμβαίνει συστηματικά τις διατάξεις της νομοθεσίας θα υπάρχει εισήγηση στον Υπουργό εργασίας για οριστική διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης (άρθρο 32).
ΠΡΟΤΑΣΗ NEPA LTD : ο πίνακας με τις προϋποθέσεις ασφαλείας που έχει συντάξει ο τεχνικός ασφαλείας θα πρέπει να είναι πάντα άμεσα διαθέσιμος προς επίδειξη.
c. Εισάγονται νέα κριτήρια για την προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης μετά από παράβαση εργατικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με το άρθρο 33 προσωρινά λουκέτα για 3-5 ημέρες ή ακόμη και την οριστική διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης μπορεί να εισηγηθεί η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία στον υπουργό Εργασίας εφόσον αυτή παραβαίνει συστηματικά την εργατική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δυνατότητα διακοπής της λειτουργίας της επιχείρησης μέχρι 3 ημέρες, εφόσον επιβληθούν σε βάρος του εργοδότη 3 πράξεις επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, μέσα σε διάστημα 2 ετών, εφόσον χαρακτηρίζονται υψηλής ή πολύ υψηλής σοβαρότητας. Εάν οι κυρώσεις είναι 4, το χρονικό διάστημα του λουκέτου μπορεί να φθάσει έως και τις 5 ημέρες. Ο χρόνος αυτός νοείται ως χρόνος κανονικής εργασίας για τα δικαιώματα των εργαζόμενων. Οι κυρώσεις προβλέπονται από την ΥΑ 2063/Δ1 632/2011.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ NEPA LTD : Τα πρόστιμα της επιθεώρησης εργασίας που έχουν επιβληθεί τα τελευταία δύο έτη ανεξάρτητα από το ύψος τους δεν μπορεί να ξεπεράσουν τα τρία (3). Από το τρίτο πρόστιμο και μετά διακόπτεται η λειτουργία της επιχείρησης.
d. Η ηλεκτρονική αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης θα πρέπει να συνοδεύεται από την υπογραφή του εργαζόμενου και μάλιστα να υποβάλλεται μέσα σε 4 εργάσιμες ημέρες. Το 4ήμερο θα ισχύσει και για απολύσεις. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει η υπογραφή, θα του επιδίδεται εξώδικο το αργότερο μέσα σε 4 ημέρες, το οποίο θα υποβάλλεται σκαναρισμένο με την παραίτηση, το αργότερο την επόμενη της επίδοσης. Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη (άρθρο 38). Ωστόσο αναμένεται αναβάθμιση του ΕΡΓΑΝΗ σχετικά με το τεχνικό μέρος της υποβολής της οικειοθελούς αποχώρησης.
ΠΡΟΤΑΣΗ NEPA LTD : με την πρόσληψη του ο κάθε εργαζόμενος προτείνουμε να υπογράφει υπεύθυνη δήλωση στην οποία θα αναγράφεται πως: για οποιοδήποτε λόγο και αν αποφασίσω να αποχωρήσω από την εταιρία δεσμεύομαι να προσέλθω εντός 3 ημερών στα γραφεία της εταιρίας προκειμένου να υπογράψω το έντυπο οικειοθελούς αποχώρησής μου.
e. Ο εργοδότης πρέπει να εφοδιάζει τους εργαζόμενους, όταν απασχολούνται εκτός έδρας, με αντίγραφο της κατάστασης προσωπικού. Με την διάταξη αυτή προβλέπεται η υποχρέωση εφοδιασμού των εργαζομένων με αντίγραφο ή απόσπασμα του πίνακα προσωπικού όταν εργάζονται εκτός της έδρας της επιχείρησης ή του παραρτήματός της και δεν έχουν πρόσβαση στα παραπάνω αναφερόμενα στοιχεία, ώστε να εξαλειφθούν περιπτώσεις πλημμελούς ενημέρωσης των εργαζομένων για κρίσιμες παραμέτρους της απασχόλησης τους όπως τα χρονικά όρια εργασίας και να διασφαλίζεται η ίση ενημέρωση όλων των εργαζομένων της επιχείρησης (άρθρο 41).
ΠΡΟΤΑΣΗ NEPA LTD : ο ετήσιος πίνακας προσωπικού θα πρέπει εκτός από το να αναρτάται σε εμφανές σημείο της επιχείρησης , να αποστέλλεται σε όλο το προσωπικό σε ηλεκτρονική μορφή ώστε να υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα επίδειξης του σε περίπτωση ελέγχου. Με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να αποστέλλεται σε κάθε εργαζόμενο και ο εκάστοτε τροποποιητικός πίνακας ωραρίου που θα μεταβάλλει τον ετήσιο.
f. Ενισχύεται το πλαίσιο ενημέρωσης και υπεύθυνης διαβούλευσης εργαζομένων και εργοδοτών, καθώς πρέπει να καταγράφεται όλη η διαδικασία σε πρακτικό. Με τις νέες διατάξεις εισάγεται η υποχρέωση τήρησης πρακτικού, με σκοπό τη διασφάλιση της διαφάνειας των διαβουλεύσεων και την σαφή και αδιαμφισβήτητη αποτύπωση των απόψεων των μερών (άρθρα 42-43).
ΠΡΟΤΑΣΗ NEPA LTD :ο κανονισμός της εταιρίας εάν υπάρχει και σε κάθε περίπτωση οι μισθοδοτικοί και μη μισθοδοτικοί όροι εργασίας που διέπουν την επιχείρηση θα πρέπει να καταγραφούν σε πρακτικό το οποίο θα κοινοποιείται κατά την πρόσληψή του σε κάθε εργαζόμενο ώστε να είναι εξ αρχής ξεκάθαροι οι εργασιακοί όροι της επιχείρησης.
g. Επιταχύνεται η διαδικασία εκδίκασης των αγωγών και των ένδικων μέσων για απολύσεις και μη καταβολή μισθών (άρθρο 47).
h. Σε περιπτώσεις μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας, ο εργαζόμενος θα λαμβάνει αμέσως το επίδομα ανεργίας, εφόσον θεωρεί τη μεταβολή αυτή ως απόλυση (άρθρο 51).
2. Αλλαγές που ισχύουν από την έκδοση της προβλεπόμενης υπουργικής απόφασης (αναμένεται ενημέρωση):
a. Υποχρεωτική εγγραφή των στοιχείων των τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας σε μητρώο του ΟΠΣ-ΣΕΠΕ. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να συνεργάζονται μόνο σε όσους είναι καταχωρημένοι. Η ανάθεση καθηκόντων από τις επιχειρήσεις σε αυτές τις δύο ειδικότητες θα γίνεται αποκλειστικά μέσω των εγγεγραμμένων στην ηλεκτρονική αυτή βάση (άρθρο 119).
b. Υπερωρίες – υπερεργασία: Είναι πλέον υποχρεωτική στο «ΕΡΓΑΝΗ» η τήρηση στοιχείων όπως κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και η υπερεργασία και η νόμιμη κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων κ.λπ.. Αναμένεται αναβάθμιση της πλατφόρμας του ΕΡΓΑΝΗ έτσι ώστε ο εργοδότης να μπορεί να καταχωρεί την υπερεργασία και τη νόμιμη κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση πριν την έναρξη πραγματοποίησής της.
Αν διαπιστωθεί από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα τροποποίηση ωραρίου εργασίας εργαζομένου ή υπερωριακή του απασχόληση χωρίς αυτή να έχει γνωστοποιηθεί κατά τα ανωτέρω πριν την έναρξη πραγματοποίησής της, επιβάλλονται με πράξη του αρμόδιου οργάνου σε βάρος του εργοδότη κυρώσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 28 του ν. 3996/2011 (άρθρο 36).
3. Αλλαγές που ισχύουν δυο (2) μήνες μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου:
a. Προβλέπεται ο αποκλεισμός των εργοδοτών που παραβαίνουν την εργατική νομοθεσία από κάθε δημόσια χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα αποκλείονται από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα. Παράλληλα προβλέπεται ότι, στις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να περιλαμβάνεται ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη και απορρίπτεται η δαπάνη πληρωμής (άρθρα 39 και 40).