Οι στρεβλώσεις που φέρνει η επιλεκτική απαλλαγή από την ειδική εισφορά
Διαφορετική η αντιμετώπιση σε ιδίου ύψους εισοδήματα ανάλογα με την πηγή προέλευσης
Ανισότητες, αδικίες και στρεβλώσεις αναμένεται να προκαλέσει η απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει -προσωρινά για ένα έτος- την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για όλους τους φορολογούμενους, εκτός από τους υπηρετούντες στο Δημόσιο και τους συνταξιούχους. Από τη στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή το νέο αυτό μέτρο, ένας πολύ μικρός αριθμός φορολογουμένων με υψηλά και πολύ υψηλά εισοδήματα θα γλιτώσει από την πληρωμή φόρων ύψους πολλών χιλιάδων ευρώ, ενώ, από την άλλη πλευρά, περισσότεροι από 7 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, δεν θα έχουν καμία φορολογική ελάφρυνση.
Την ίδια ώρα φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα θα βρεθούν να πληρώνουν πολύ μεγαλύτερα ποσά φόρων από άλλους με υψηλότερα εισοδήματα, ενώ για ίδιου ύψους συνολικό ετήσιο εισόδημα ο συνολικός φόρος που θα αναλογεί θα είναι διαφορετικός ανάλογα με την πηγή προέλευσης του εισοδήματος. Στη συντριπτική πλειονότητα των συγκρίσεων μεταξύ φορολογουμένων θα προκύπτει η διαπίστωση ότι για ίδιου ύψους εισόδημα δεν καταβάλλεται ίδιου ύψους φόρος, εκτός εάν οι περιπτώσεις μεταξύ των οποίων γίνονται οι συγκρίσεις αφορούν ακριβώς ίδιας προέλευσης εισόδημα.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα αυτή τη στιγμή φορολογική νομοθεσία, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο συνολικό ετήσιο ατομικό εισόδημα κάθε φυσικού προσώπου εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ. Η εισφορά επιβάλλεται στο πέραν των 12.000 ευρώ τμήμα του συνολικού ετησίου ατομικού εισοδήματος, με συντελεστές κλιμακούμενους, ως εξής:
– 2,2% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
– 5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
– 6,5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
– 7,5% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
– 9% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
– 10% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 220.000 ευρώ.
Ουσιαστικά η εισφορά δεν επιβαρύνει αυτή τη στιγμή ένα πολύ μεγάλο πλήθος φορολογουμένων που δηλώνουν στην εφορία ετήσια ατομικά εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), υπερβαίνουν σε αριθμό τα 6,7 εκατομμύρια. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται χαμηλόμισθοι δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, συνταξιούχοι, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες που ασκούν ατομικά τις δραστηριότητές τους και είτε εμφανίζουν ζημίες, είτε δηλώνουν ετήσια καθαρά κέρδη μέχρι 12.000 ευρώ, καθώς επίσης και ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων με εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από ενοίκια, τα οποία δεν υπερβαίνουν μηνιαίως τα 1.000 ευρώ. Περιλαμβάνονται επίσης φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση, τόκους καταθέσεων, υπεραξίες μετοχών-ομολόγων ή άλλες αποταμιεύσεις και επενδύσεις. Συνεπώς, γίνεται κατ’ αρχήν αντιληπτό ότι όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι, οι οποίοι απαλλάσσονται ήδη από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης δεν θα έχουν κανένα όφελος από την προσωρινή κατάργησή της.
Η κυβέρνηση εξήγγειλε ότι για τα εισοδήματα που αποκτώνται το έτος 2020 και προέρχονται από επιχειρηματικές και αγροτικές δραστηριότητες, ενοίκια, επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια), τόκους καταθέσεων, μερίσματα και λοιπές κινητές αξίες δεν θα ισχύσει η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Επίσης, εξήγγειλε ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης δεν θα παρακρατείται από τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα που θα καταβάλλονται εντός του 2021. Συνεπώς, βάσει των εξαγγελιών αυτών:
α) Όσοι φορολογούμενοι αποκτούν φέτος εισοδήματα από επιχειρήσεις, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ακίνητα, τόκους καταθέσεων, υπεραξίες μετοχών-ομολόγων ή άλλες αποταμιεύσεις και επενδύσεις, τα οποία μεμονωμένα ή αθροιστικά υπερβαίνουν σε ετήσια βάση τα 12.000 ευρώ, δεν θα πληρώσουν το 2021 ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το τμήμα του ετησίου εισοδήματός τους πάνω από τα 12.000 ευρώ.
β) Σε όσους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα λαμβάνουν μηνιαίως αποδοχές προ φόρων άνω των 857 ευρώ δεν θα γίνονται κρατήσεις ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης από την 1η-1-2021.
γ) Δημόσιοι υπάλληλοι, δημόσιοι λειτουργοί (δικαστικοί, στρατιωτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες, ιατροί του ΕΣΥ, ερευνητές, καθηγητές ΑΕΙ και ΤΕΙ, διπλωματικοί υπάλληλοι κ.λπ.) καθώς και συνταξιούχοι με ετήσιες φορολογητέες αποδοχές από μισθούς και συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ θα πληρώσουν εισφορά αλληλεγγύης και για το 2020 και για το 2021.
Συνταγματικές αρχές
Πέραν του ζητήματος ότι η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων δεν ωφελείται καθόλου από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, εγείρονται και προβλήματα καταστρατήγησης βασικών συνταγματικών αρχών, που πρέπει να διέπουν τη φορολογική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, η μη εφαρμογή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ορισμένα εισοδήματα και η συνέχιση της επιβολής της σε ορισμένα άλλα θα δημιουργήσει ανισότητες και στρεβλώσεις που αντιστρατεύονται τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας τις οποίες οφείλει να διασφαλίζει το φορολογικό δίκαιο. Θα υπάρξουν περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων που δεν θα πληρώσουν καθόλου ειδική εισφορά αλληλεγγύης το 2021 και ιδιωτικών υπαλλήλων που θα επιβαρυνθούν εντός του 2021 με ειδική εισφορά αλληλεγγύης αν και θα έχουν εισοδήματα ίδιου ύψους με αυτά που έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι ή και χαμηλότερα!
Παραδείγματα
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι εφόσον τελικά η κυβέρνηση εφαρμόσει ως έχει την εξαγγελία της θα παρατηρηθούν οι παρακάτω αδικίες και στρεβλώσεις:
– Δημόσιος υπάλληλος που θα δηλώσει για το 2020 ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ προερχόμενο κατά το ποσό των 11.000 ευρώ από μισθούς καταβαλλόμενους από το Δημόσιο και κατά το ποσό των 29.000 ευρώ από ενοίκια δεν θα πληρώσει καθόλου ειδική εισφορά αλληλεγγύης το 2021 για το 2020 κι ας είναι δημόσιος υπάλληλος! Ο λόγος είναι ότι από τη στιγμή που θα εξαιρεθούν από την εισφορά τα 29.000 ευρώ που προέρχονται από ενοίκια, τα εναπομείναντα 11.000 ευρώ από μισθούς του δημοσίου τομέα θα απαλλαγούν επίσης από την εισφορά επειδή δεν υπερβαίνουν το όριο των 12.000 ευρώ μέχρι το οποίο ισχύει εδώ και πολλά έτη εξαίρεση από την εισφορά. Την ίδια ώρα, ένας άλλος συνάδελφός του με ετήσιο εισόδημα 20.000 προερχόμενο εξ ολοκλήρου από μισθούς καταβαλλόμενους από το Δημόσιο θα πληρώσει 176 ευρώ ειδική εισφορά αλληλεγγύης, διότι το εισόδημά του από μισθούς του δημοσίου τομέα υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ και δεν εντάσσεται στις κατηγορίες των απαλλασσομένων! Εν κατακλείδι εισόδημα δημοσίου υπαλλήλου 40.000 ευρώ θα παραμείνει στο απυρόβλητο και εισόδημα 20.000 ευρώ άλλου δημοσίου υπαλλήλου θα φορολογηθεί.
– Δημόσιος υπάλληλος που θα δηλώσει για το 2020 ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ προερχόμενο κατά το ποσό των 10.000 ευρώ από μισθούς και κατά το ποσό των 20.000 ευρώ από ενοίκια δεν θα πληρώσει το 2021 ειδική εισφορά αλληλεγγύης για ολόκληρο το εισόδημά του, για τον ίδιο λόγο που περιγράψαμε και στην προηγούμενη περίπτωση. Ιδιωτικός υπάλληλος που θα δηλώσει για το 2020 ετήσιο εισόδημα επίσης 30.000 ευρώ προερχόμενο όμως εξ ολοκλήρου από τη μισθωτή του απασχόληση θα πληρώσει ειδική εισφορά αλληλεγγύης 676 ευρώ το 2021. Δηλαδή, ο δημόσιος υπάλληλος με το συνολικό εισόδημα των 30.000 ευρώ θα γλιτώσει την εισφορά και ο ιδιωτικός υπάλληλος με το ίδιου ύψους συνολικό εισόδημα θα την πληρώσει!
– Ιδιωτικός υπάλληλος με ετήσιες φορολογητέες αποδοχές 27.000 ευρώ το 2020 θα πληρώσει ειδική εισφορά αλληλεγγύης 526 ευρώ το 2021, όταν θα γίνει η εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης για το 2020. Δημόσιος υπάλληλος με ετήσιες φορολογητέες αποδοχές 27.000 ευρώ το 2020, εκ των οποίων όμως οι 12.000 ευρώ είναι εισόδημα από μισθούς και οι 13.000 ευρώ είναι εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες και ενοίκια θα απαλλαγεί πλήρως από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης το 2021, όταν θα γίνει η εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης για τα εισοδήματα του 2020. Από τον Ιανουάριο του 2021 και τους επόμενους μήνες του 2021 δεν θα παρακρατείται εισφορά αλληλεγγύης από τις μηνιαίες αποδοχές του ιδιωτικού υπαλλήλου του παραδείγματός μας. Όμως και από τις αποδοχές του δημοσίου υπαλλήλου του παραδείγματός μας επίσης δεν θα παρακρατείται εισφορά τον Ιανουάριο και τους επόμενους μήνες του 2021, διότι κι αυτός ήδη απαλλάσσεται. Και οι δυο τους δηλαδή δεν θα πληρώσουν καθόλου εισφορά αλληλεγγύης εντός του 2021 για τα εισοδήματα του 2021. Εν κατακλείδι, μεταξύ των δύο φορολογουμένων περισσότερο ωφελημένος θα είναι ο δημόσιος υπάλληλος επειδή δεν θα πληρώσει καθόλου εισφορά αλληλεγγύης το 2021, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό υπάλληλο που θα πληρώσει το 2021 τα 526 ευρώ που αναλογούν στο εισόδημα του 2020.
– Ατομική επιχείρηση λιανικής πώλησης ρούχων με ζημίες το 2020 -κυρίως λόγω της λαίλαπας του κορονοϊού- δεν θα έχει κανένα όφελος το 2021 από τη μη εφαρμογή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Την ίδια ώρα, άλλη ατομική επιχείρηση με καθαρά κέρδη 100.000 ευρώ το έτος 2020 θα έχει το 2021 όφελος (φορολογική ελάφρυνση) 6.351 ευρώ, λόγω της μη επιβολής ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα συγκεκριμένα κέρδη.
Εξαιρούνται πάνω από 7 εκατομμύρια υπόχρεοι
Με δεδομένο ότι εξαιρούνται από την απαλλαγή μόνο τα εισοδήματα από μισθούς που καταβάλλονται από το Δημόσιο, καθώς και τα εισοδήματα από συντάξεις, ακόμη κι όσοι φορολογούμενοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι, δημόσιοι λειτουργοί και συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ προερχόμενα εξ ολοκλήρου από αποδοχές μισθωτής εργασίας και συντάξεις δεν θα έχουν επίσης κανένα όφελος από το μέτρο που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός. Ως εκ τούτου ο αριθμός των μη δικαιούχων της απαλλαγής από την εισφορά αλληλεγγύης εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 7 εκατομμύρια.
Πηγή: Ναυτεμπορική
